Trendy w motoryzacji: jak zmieniają się systemy bezpieczeństwa w samochodach?

Bezpieczeństwo na drogach to jedno z najważniejszych wyzwań współczesnej motoryzacji. W ciągu ostatnich kilku dziesięcioleci systemy bezpieczeństwa w samochodach przeszły olbrzymią ewolucję, a zaawansowane technologie, które kiedyś były zarezerwowane dla drogich samochodów, stały się coraz bardziej powszechne, dostępne nawet w autach budżetowych. Systemy te nie tylko mają na celu ochronę pasażerów i pieszych w przypadku wypadku, ale także aktywnie przeciwdziałają niebezpiecznym sytuacjom, pomagając unikać kolizji i zwiększając komfort oraz pewność prowadzenia pojazdu.

Rozwój systemów bezpieczeństwa w samochodach jest ściśle związany z postępem technologicznym, w tym z pojawieniem się nowych sensorów, kamer, radarów oraz sztucznej inteligencji, które wspierają kierowców w podejmowaniu decyzji w czasie rzeczywistym. Poniżej omówię najbardziej istotne i innowacyjne zmiany, które zachodzą w tej dziedzinie, oraz jakie mogą mieć one konsekwencje dla przyszłości bezpieczeństwa drogowego.

1. Ewolucja pasywnych systemów bezpieczeństwa

Pasywne systemy bezpieczeństwa to te, które włączają się w momencie, gdy dochodzi do wypadku. Są to technologie, które chronią pasażerów w trakcie kolizji lub zderzenia.

Poduszki powietrzne (Airbags):

• Systemy poduszek powietrznych są jednym z fundamentów pasywnego bezpieczeństwa. Współczesne auta są wyposażone nie tylko w tradycyjne poduszki powietrzne chroniące głowę i klatkę piersiową, ale również w systemy chroniące kolana, biodra, a nawet stopy. Nowoczesne samochody mają również poduszki powietrzne montowane w siedzeniach, w pasach bezpieczeństwa oraz w obszarze bocznych słupków, co znacznie zwiększa ochronę pasażerów.
• Wprowadzenie tzw. „inteligentnych” poduszek powietrznych, które dostosowują swoje działanie do wagi, wzrostu i pozycji pasażera, pozwala na jeszcze dokładniejsze i skuteczniejsze ich działanie, minimalizując ryzyko urazów w wyniku zderzenia.

Systemy zagłówków aktywnych:

• Aktywne zagłówki to innowacyjne rozwiązanie, które w razie kolizji automatycznie przesuwają się do przodu, aby zminimalizować ryzyko urazów kręgosłupa szyjnego w wyniku tzw. „whiplash” (uderzenia głowy do tyłu).

Klatka bezpieczeństwa i materiały kompozytowe:

• Konstrukcja nadwozia, w tym wzmocnione strefy zgniotu, które pochłaniają energię zderzenia, a także używanie nowoczesnych materiałów kompozytowych i stali o wysokiej wytrzymałości, stanowią kolejny ważny element pasywnego bezpieczeństwa. Współczesne samochody projektowane są tak, aby rozproszyć siłę zderzenia, chroniąc przy tym strefy, w których znajdują się pasażerowie.

2. Aktywne systemy bezpieczeństwa: pomoc w unikaniu wypadków

Aktywne systemy bezpieczeństwa to technologie, które mają na celu zapobieganie wypadkom poprzez wspomaganie kierowcy w podejmowaniu decyzji lub przejmowanie kontroli nad pojazdem, gdy jest to konieczne.

Systemy monitorowania martwego pola (Blind Spot Monitoring):

• System monitorowania martwego pola wykorzystuje czujniki radarowe i kamery, aby wykryć pojazdy znajdujące się w tzw. martwych strefach. Kierowca jest ostrzegany sygnałem świetlnym lub dźwiękowym, gdy próbuje zmienić pas, ale w tym czasie w pobliżu znajduje się inny pojazd. Technologia ta znacząco zmniejsza ryzyko wypadków spowodowanych niezauważeniem innych uczestników ruchu.

Adaptacyjny tempomat (Adaptive Cruise Control – ACC):

• Adaptacyjny tempomat to system, który nie tylko utrzymuje zadaną prędkość pojazdu, ale również automatycznie dostosowuje ją do warunków na drodze, reagując na prędkość pojazdów znajdujących się przed nami. W razie potrzeby system zwalnia pojazd i przyspiesza, gdy droga staje się wolna, co sprawia, że podróże na długich dystansach stają się bardziej komfortowe i bezpieczne.

Automatyczne hamowanie awaryjne (Autonomous Emergency Braking – AEB):

• System automatycznego hamowania awaryjnego to jeden z najważniejszych systemów, który pomaga uniknąć kolizji lub zderzeń. Wykorzystując kamery, radary i czujniki, system analizuje sytuację na drodze i jeżeli zauważy ryzyko kolizji, podejmuje akcję hamowania, nawet jeśli kierowca nie reaguje na czas. Systemy AEB coraz częściej wyposażają samochody w funkcje rozpoznawania pieszych i rowerzystów, co dodatkowo zwiększa ich skuteczność.

Asystent pasa ruchu (Lane Keeping Assist):

• Lane Keeping Assist to system, który monitoruje, czy pojazd trzyma się swojego pasa ruchu. W przypadku wykrycia, że pojazd zaczyna zjeżdżać z pasa, bez włączenia kierunkowskazu, system może delikatnie przywrócić go do pierwotnej pozycji lub ostrzec kierowcę, w zależności od zaawansowania technologii.

Asystent zmiany pasa (Lane Change Assist):

• Podobny do systemu monitorowania martwego pola, ale bardziej zaawansowany. Asystent zmiany pasa pomaga kierowcy bezpiecznie wykonać manewr zmiany pasa, ostrzegając go o nadjeżdżających pojazdach, które mogą spowodować zagrożenie. W niektórych samochodach system ten jest również w stanie automatycznie wykonać manewr zmiany pasa, jeżeli uzna to za bezpieczne.

Systemy wykrywania zmęczenia kierowcy (Driver Attention Monitoring):

• Współczesne samochody coraz częściej wyposażane są w systemy, które monitorują zachowanie kierowcy, analizując jego ruchy i zachowanie na drodze, aby wykryć oznaki zmęczenia lub utraty koncentracji. Jeżeli system uzna, że kierowca staje się mniej uważny lub zmęczony, wyda odpowiednie ostrzeżenie lub zaproponuje przerwę w jeździe.

3. Zaawansowane technologie: sztuczna inteligencja i samochody autonomiczne

Samochody przyszłości będą wyposażone w technologie, które nie tylko wspomogą kierowców, ale także mogą przejąć kontrolę nad pojazdem, aby całkowicie zminimalizować ryzyko wypadku. Kluczowym elementem w tej ewolucji jest sztuczna inteligencja (AI) oraz rozwój samochodów autonomicznych.

Samochody autonomiczne (poziom 4 i 5):

• Samochody autonomiczne to pojazdy, które są w stanie przejąć pełną kontrolę nad jazdą, zarówno w miastach, jak i na autostradach. Systemy te wykorzystują szereg zaawansowanych technologii, takich jak kamery, radary, LIDAR (Light Detection and Ranging), aby w czasie rzeczywistym „widzieć” otoczenie i podejmować decyzje o kierunku jazdy, prędkości oraz manewrach, które są potrzebne, by pojazd bezpiecznie dotarł do celu.
• Pojazdy autonomiczne klasy 4 i 5 mogą działać bez potrzeby nadzoru kierowcy, co oznacza, że nie tylko kierowca, ale również pasażerowie mogą skoncentrować się na innych czynnościach w trakcie podróży.

Integracja systemów bezpieczeństwa w chmurze:

• Przyszłość motoryzacji to również integracja samochodów z chmurą obliczeniową. Dzięki technologii V2X (Vehicle-to-Everything), pojazdy będą mogły komunikować się z innymi pojazdami, infrastrukturą drogową, a także systemami zarządzania ruchem w miastach. To umożliwi nie tylko lepszą koordynację między pojazdami, ale także umożliwi przewidywanie sytuacji na drodze i dostosowanie ruchu w czasie rzeczywistym, co zredukuje ryzyko wypadków.

4. Przyszłość bezpieczeństwa samochodowego: zmiany w przepisach i normach

Rządy na całym świecie wprowadzają nowe przepisy i normy dotyczące bezpieczeństwa samochodowego, aby zmniejszyć liczbę wypadków i poprawić ochronę uczestników ruchu drogowego. Oczekuje się, że technologie takie jak systemy automatycznego hamowania, monitorowanie martwego pola i asystenci pasa ruchu będą obowiązkowe w nowych samochodach już w najbliższych latach.

Bezpieczeństwo pieszych i rowerzystów:

• Wraz z rozwojem samochodów autonomicznych, coraz większy nacisk kładzie się na bezpieczeństwo pieszych i rowerzystów. Systemy wykrywania pieszych, rowerzystów, a także ich ochrony w przypadku kolizji, będą stawały się standardem w nadchodzących latach. Ponadto, legislacja ma na celu promowanie tzw. „zielonych” miast, które będą przyjazne dla pieszych i rowerzystów, a samochody autonomiczne będą musiały dostosować się do tego nowego środowiska miejskiego.

Podsumowanie

Przemiany w zakresie systemów bezpieczeństwa w motoryzacji są niezwykle dynamiczne. Od podstawowych pasywnych systemów ochrony, przez aktywne systemy wspomagania kierowcy, po zaawansowane technologie sztucznej inteligencji, które mogą przejąć kontrolę nad pojazdem. Bezpieczeństwo staje się priorytetem nie tylko w kontekście ochrony pasażerów, ale także innych uczestników ruchu drogowego. Inwestycje w te technologie oraz zmiany regulacyjne mają na celu nie tylko zmniejszenie liczby wypadków, ale także uczynienie dróg bardziej bezpiecznymi, bardziej zrównoważonymi i bardziej dostępnymi dla wszystkich użytkowników.